การกินยาคุมกำเนิดแผงแรก หรือเว้นจากการกินยาคุมมานาน ให้เริ่มกินยาคุมเม็ดแรกในวันแรกของการมีประจำเดือน หรืออย่างช้าที่สุด ไม่ควรเกินวันที่ 5 ของการมีประจำเดือน

โดย ภญ. ณัฐนรี เอี่ยมบุญฤทธิ์ ร้านจ๋าเภสัช กรุงเทพฯ

หากเริ่มมีประจำเดือนก็สามารถเริ่มกินยาคุมกำเนิดได้เลย ปัจจุบันยังไม่มีข้อจำกัดที่แน่นอนในเรื่องของอายุสูงสุดที่สามารถกินยาคุมได้

สำหรับผู้ที่มีอายุ 35 ปีขึ้นไป หรือมีโรคประจำตัวเกี่ยวกับหลอดเลือดอุดตัน แนะนำให้ปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยาคุม

โดย ภญ. ณัฐนรี เอี่ยมบุญฤทธิ์ ร้านจ๋าเภสัช กรุงเทพฯ

การกินยาคุมในเวลาเดิมสม่ำเสมอก็เพื่อรักษาประสิทธิภาพในการป้องกันการตั้งครรภ์ หากกินคลาดเคลื่อนไม่เกิน 1 ชม. ประสิทธิภาพในการป้องกันการตั้งครรภ์จะยังสูง มากกว่า 98% แต่หากกินยาคุมคลาดเคลื่อนเกินกว่า 12 ชม. ก็จะเสี่ยงต่อการตั้งครรภ์มากขึ้น

โดย ภญ. ณัฐนรี เอี่ยมบุญฤทธิ์ ร้านจ๋าเภสัช กรุงเทพฯ

หากอาเจียนภายใน 3-4 ชม. หลังจากกินยาคุมเม็ดที่มีฮอร์โมน ให้กินยาเม็ดใหม่ทันที และกินเม็ดต่อไปตามเวลาปกติ เพื่อป้องกันการสับสน ให้เตรียมยาคุมแผงสำรองแบบเดียวกันไว้ และหากท้องเสียอย่างรุนแรง แนะนำให้ปรึกษาแพทย์

หากอาเจียนหรือท้องเสีย หลังกินยาคุมเม็ดที่ไม่มีฮอร์โมน (เม็ดแป้ง) จะไม่มีผลต่อประสิทธิภาพของยาคุม

โดย ภญ. ณัฐนรี เอี่ยมบุญฤทธิ์ ร้านจ๋าเภสัช กรุงเทพฯ

หากลืมกินยาคุม 1 เม็ด ให้รีบกินยาเม็ดที่ลืมทันทีที่นึกได้ และกินยาเม็ดต่อไปตามเวลาปกติ (แม้ว่าในวันนั้นอาจต้องกินยาคุม 2 เม็ด)

แต่ถ้าหากลืมกินยาคุม 2 เม็ด ให้กินยา 1 เม็ดที่ลืมล่าสุดทันทีที่นึกได้ หากมีเม็ดอื่นที่ลืมก่อนหน้านั้นให้ทั้งได้เลย และกินยาเม็ดต่อไปตามเวลาปกติ (แม้ว่าในวันนั้นอาจต้องกินยาคุม 2 เม็ด) และให้ใช้วิธีการคุมกำเนิดอย่างอื่นร่วมด้วย เช่น การใช้ถุงยางอนามัย หรือหลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์ เป็นระยะเวลาอย่างน้อย 7 วันติดต่อกัน

และในกรณีที่จะกินยาคุมแผงต่อไป ถ้าเม็ดที่ลืมเป็น เม็ดยาตั้งแต่เม็ดที่ 15 เป็นต้นไป
ให้กินยาเม็ดฮอร์โมนจนหมด (ถ้ามีเม็ดแป้งให้ทิ้งไป) และเริ่มกินยาคุมแผงใหม่ในวันถัดไป โดยไม่ต้องเว้น

โดย ภญ. ณัฐนรี เอี่ยมบุญฤทธิ์ ร้านจ๋าเภสัช กรุงเทพฯ

ควรกินยาให้เร็วที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้หลังจากมีเพศสัมพันธ์ หรือภายใน 12 ชม. และไม่เกิน 72 ชม. โดยยาคุมฉุกเฉินมี 2 แบบ คือ
– แบบ 1 เม็ด (มีตัวยา 1.5 มิลลิกรัมต่อเม็ด) ที่ต้องกินยา 1 เม็ดทันทีหลังมีเพศสัมพันธ์
– แบบ 2 เม็ด (มีตัวยา 0.75 มิลลิกรัมต่อเม็ด) ที่ต้องกินยา 1 เม็ดทันทีหลังมีเพศสัมพันธ์ และกินยาอีก 1 เม็ดหลังผ่านไป 12 ชม. 

โดย ภญ. ณัฐหทัย ดวงทิม ร้านแมกไม้เภสัช กรุงเทพฯ

ควรกินยาให้เร็วที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้หลังจากมีเพศสัมพันธ์ หรือภายใน 12 ชม. และไม่เกิน 72 ชม. 

โดย ภญ. ณัฐหทัย ดวงทิม ร้านแมกไม้เภสัช กรุงเทพฯ

ปกติแล้วยาคุมฉุกเฉินใช้ป้องกันการตั้งครรภ์หลังมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกันเท่านั้น จึงไม่มีข้อมูลที่แน่ชัดว่าต้องกินยาคุมฉุกเฉินซ้ำหลังมีเพศสัมพันธ์

โดย ภญ. ณัฐหทัย ดวงทิม ร้านแมกไม้เภสัช กรุงเทพฯ

การกินยาคุมฉุกเฉินมีผลทำให้ประจำเดือนมาคลาดเคลื่อนได้ แต่สำหรับประสิทธิภาพในการป้องกันการตั้งครรภ์ของยาคุมฉุกเฉินนั้นมีน้อยกว่ายาคุมแบบรายเดือน ที่มีประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดที่มากกว่าและผลข้างเคียงน้อยกว่า ดังนั้นการกินยาคุมฉุกเฉินจึงยังมีโอกาสที่จะตั้งครรภ์ได้

โดย ภญ. ณัฐหทัย ดวงทิม ร้านแมกไม้เภสัช กรุงเทพฯ

ยาคุมฉุกเฉินแบบเม็ดเดียว มีตัวยาเลโวนอร์เจสเตรล (Levonorgestrel) 1.5 มิลลิกรัม ซึ่งต่างจากยาคุมฉุกเฉินแบบ 2 เม็ด ที่มีตัวยาเม็ดละ 0.75 มิลลิกรัม จึงทำให้การกินยาคุมฉุกเฉินแบบเม็ดเดียวมีความสะดวกมากกว่า และยังช่วยลดโอกาสการลืมกินยาเม็ดที่ 2 ได้

โดย ภก. ยุทธนา นีรนาทภูรี ร้านสะพานควายเภสัช กรุงเทพฯ

หากกินยาคุมฉุกเฉินแล้วมีอาการตกขาว อาจเกิดขึ้นได้ในช่วงแรกของการกินยาคุมฉุกเฉิน ซึ่งถือเป็นอาการไม่พึงประสงค์ของตัวยาเลโวนอร์เจสเตรล (Levonorgestrel) ซึ่งสามารถพบได้ทั่วไป แต่ถ้ามีอาการตกขาวมากผิดปกติควรปรึกษาแพทย์เพื่อหาสาเหตุต่อไป

โดย ภก. ยุทธนา นีรนาทภูรี ร้านสะพานควายเภสัช กรุงเทพฯ

ไม่เป็นความจริง แต่อย่างไรก็ตามไม่ควรกินยาคุมฉุกเฉินเกิน 2 ครั้งต่อเดือน เนื่องจากหลีกเลี่ยงผลข้างเคียงของยา หากมีความจำเป็นต้องกินมากกว่า 2 ครั้งต่อเดือน แนะนำให้ใช้ยาคุมกำเนิดแบบรายเดือน จะปลอดภัยและมีประสิทธิผลในการคุมกำเนิดมากกว่า

โดย ภก. ยุทธนา นีรนาทภูรี ร้านสะพานควายเภสัช กรุงเทพฯ

ไม่เป็นความจริง การกินยาคุมฉุกเฉินไม่ได้เพิ่มความเสี่ยงในการท้องนอกมดลูก ข้อมูลจากการศึกษาพบว่าผู้ที่ไม่เคยกินยาคุมกำเนิดใดๆ มีโอกาสเกิดการท้องนอกมดลูกได้ไม่ต่างจากผู้ที่กินยาคุมฉุกเฉิน อย่างไรก็ตามก็ควรระมัดระวังในการใช้ยาคุมฉุกเฉิน รวมถึงกินให้ถูกวิธีตามเอกสารกำกับยาหรือตามคำแนะนำของผู้เชี่ยวชาญ และหากมีความจำเป็นต้องกินมากกว่า 2 ครั้งต่อเดือน แนะนำให้ใช้ยาคุมกำเนิดแบบรายเดือน จะปลอดภัยและมีประสิทธิผลในการคุมกำเนิดมากกว่า

โดย ภก. ยุทธนา นีรนาทภูรี ร้านสะพานควายเภสัช กรุงเทพฯ

จากการศึกษาถึงผลข้างเคียงของยาคุมฉุกเฉินทั้ง 2 แบบ พบว่าผลข้างเคียงไม่ต่างกัน จึงสามารถใช้ยาคุมฉุกเฉินได้ทั้ง 2 แบบ แต่อย่างไรก็ตามยาคุมฉุกเฉินนั้นมีประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดด้อยกว่า และมีผลข้างเคียงมากกว่าการกินยาคุมกำเนิดแบบรายเดือนประสิทธิผลในการคุมกำเนิดมากกว่า

โดย ภก. ยุทธนา นีรนาทภูรี ร้านสะพานควายเภสัช กรุงเทพฯ